Ο ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΤΟΥ ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ

Στην εκδήλωση που πραγματοποιεί στο Α’ Αρσάκειο Λύκειο Ψυχικού για τον Ντοστογιέφσκι, με αφορμή τα 200 χρόνια από τη γέννησή του, την Δευτέρα 22 Νοεμβρίου 2021, ο Ιστορικός του Δικαίου και δοκιμιογράφος Δημήτρης Καράμπελας, θα μιλήσει για το περίφημο βιβλίο του  Κωστή Παπαγιώργη για τον μεγάλο ρώσο συγγραφέα.

Στο βιβλίο αυτό ο Κωστής Παπαγιώργης περιγράφει το ιστορικό και λογοτεχνικό πλαίσιο που επηρέασαν τον Ντοστογιέφσκι. Αναλύει και τους βασικούς χαρακτήρες των έργων του. Η οπτική του είναι εκείνη ενός φιλόσοφου και όχι ενός φιλόλογου.

Ο Κωστής Παπαγιώργης δηλώνει ήδη από την Εισαγωγή του δοκιμίου του πως εκείνος, σε αντίθεση με την ακαδημαϊκή κριτική, προτίθεται να ασκήσει το “veto” του αναγνώστη παραμένοντας μακριά «από μεθόδους και ερμηνείες». Ορίζει ως βασικό του κριτήριο «το ένστικτο της εικοσαετούς αναγνωστικής πείρας του πάνω στο έργο του Ντοστογιέφσκι». Έτσι, εκτελώντας χρέη ιστορικού και βιογράφου, συγγράφει τη μελέτη του πάνω στο έργο του Ρώσου συγγραφέα, αφού παρουσιάσει την πόλη και τα πρόσωπα που καθόρισαν το έργο του. Η πόλη είναι η Πετρούπολη και τα πρόσωπα είναι ο Τσάρος της Ρωσίας Μέγας Πέτρος και ο συγγραφέας Γκόγκολ.

Ο Παπαγιώργης μιλάει για τη θεατρική δομή των έργων του Ντοστογιέφσκι: «… τα πρόσωπα του Ντοστογιέφσκι δεν έχουν ουσιαστικά βιογραφία, επειδή δεν έχει σημασία τι έχουν ζήσει αλλά τι ζουν. Εξ ου και η θεατρική ενότητα του χρόνου. Από δω και πέρα, όμως, ο Μπαχτίν αφοσιώνεται σε μια έμμονη παρεξήγηση η οποία καταλήγει σε μια ολόκληρη θεωρία. Ένας αφηγητής που στήνει θέατρο πρέπει να ξέρει να αποσύρεται, γι αυτό τον χάνουμε στο μάκρος ολόκληρων σελίδων. Αλλά στο θέαμα προσώπων που μιλούν από μόνα τους, που το καθένα έχει την άποψή του, ο Μπαχτίν βλέπει μια ολόκληρη επανάσταση. «Ο Ντοστογιέφσκι», γράφει, «είναι ο εισηγητής του πολυφωνικού μυθιστορήματος…

Κωστής Παπαγιώργης (1947-2015)

Γιος δημοδιδασκάλου, ο Κωστής Παπαγιώργης γεννήθηκε το 1947 στο Νεοχώρι Υπάτης και έζησε στην Παραλία της Κύμης ('51-'60), στο Χαλάνδρι, στη Θεσσαλονίκη ('66-'67) και στο Παρίσι ('69-'75). Οι απόπειρές του να σπουδάσει, νομικά στη Θεσσαλονίκη και φιλοσοφία στο Παρίσι, δεν είχαν συνέχεια, παρά ταύτα η παθολογική σχεδόν προσήλωση στην ανάγνωση τον οδήγησε συγκυριακά στην εμπορία βιβλίων· κατόπιν, με την επάνοδο στην Αθήνα, στη μετάφραση φιλοσοφικών έργων για βιοποριστικούς καθαρά λόγους και, όψιμα, στη συγγραφή εξομολογητικών εν πολλοίς δοκιμίων. Έγραψε για τη μέθη, τη ζηλοτυπία, τη μισανθρωπία, τους νεκρούς, τη μνησικακία, τη φιλία και τον πόλεμο. Έφυγε από τη ζωή στις 21 Μαρτίου 2014 μετά από σύντομη μάχη με τον καρκίνο.

Δημήτρης Καράμπελας

Ο Δημήτρης Καράμπελας (Αθήνα, 1972) είναι ιστορικός του δικαίου και δοκιμιογράφος.

Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, της οποίας είναι διδάκτορας Ιστορίας του Δικαίου και διετέλεσε ερευνητικός εταίρος στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου καθώς και στο Ερευνητικό Πρόγραμμα ”Emotions: The Greek Paradigm” (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης – Κύριος Ερευνητής: Α. Χανιώτης).

Δίδαξε επί σειρά ετών στη Νομική Σχολή Αθηνών Αρχαίο Ελληνικό και Ρωμαϊκό Δίκαιο. Έχει δημοσιεύσει μία μονογραφία, επιμεληθεί τρεις συλλογικούς τόμους και δημοσιεύσει πολλές μελέτες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Πρόσφατη μελέτη του: «Emotions in Court. Judicial display and psychic audience between Imperial and Late Antiquity», in: A. Chaniotis (ed.), Unveiling Emotions III: Arousal. Display, and Performance of Emotions in the Greek World, Habes, Heidelberger Althistorische Beiträge 63, Stuttgart, 2021, 449-515.

Επίσης, έχει δημοσιεύσει σειρά δοκιμίων για τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Πρόσφατες δημοσιεύσεις του:

«Ο Κωστής Παπαγιώργης και οι αντινομίες του πνευματικού», Νέα Εστία, τ.1872, Μάρτιος 2017.

«Το δοκίμιο (ως ενοχή και ως εξιλέωση)», Recto Verso, τ.1, 2018.

«Ο Διονύσης Σαββόπουλος και το αδύνατο του πατρικού λόγου», Νέα Εστία, τ.1880, Μάρτιος 2019.

«Δοκίμιο για το πνευματικό ασυνείδητο», Recto Verso , τ.3, 2021.

Το Μάιο του 2020 επιμελήθηκε μαζί με τον Γιάννη Αστερή τον τόμο «Κωστή Παπαγιώργη,

Τα Βιβλία των Άλλων, 1. Έλληνες Συγγραφείς».